میراژ III
صادرات و سفارشات


صادرات
بزرگترین مشتریان میراژ 3 از مدل CZ رژیم صهیونیستی و آفریقای جنوبی بود . برخی از مشتریان خواهان تغییراتی در مدل هایB ، C و E بودند . برای مثال مدل DBR برای برزیل ، DA برای آرژانتین ، BJ برای اسرائیل ، DL برای لبنان ،DP برای پاکستان ، D-2Z برای آفریقای جنوبی ، EV برای ونزوئلا و DE برای اسپانیا طراحی گشت .


پس از موفقیت های برجسته میراژ 3 برای اسرائیل در برابر میگ های 17 و 19 سوری در جنگ 6 روزه در ژوئن 1967 ، شهرت میراژ 3 افزایش یافت و به کابوسی برای نیروی هوایی کشورهای مصر ، اردن و سوریه تبدیل شد . برتری هوایی و قیمت ارزان آن ، اصلی ترین عوامل در فروش مناسب این جنگنده بودند .
تعداد قابل توجهی از مدل Eبرای صادرات در نظر گرفته شد . این جنگند ها با نام های متفاوت و تغییر اندک در برخی تجهیزات در اختیار کشورهایی نظیر پاکستان ، لبنان ، آرژانتین ، برزیل ، اسپانیا و ونزوئلا قرار گرفت . این روند باعث افزایش بودجه و درآمد تولید کنندگان داسو شد . شرکت داسو خود را موظف به اجرای نیازهای نیروهای هوایی در تغییرات در این هواپیما ، می دانست . برای مثال به درخواست نیروی هوایی پاکستان مدل 5PA3 با قابلیت شلیک موشک های ضد کشتی تولید گشت . همچنین رادار تامسون بجای رادار قبلی جایگزین شد .
مدل B این محصول که دو سرنشین داشت با تغییراتی کوچک در اختیار برخی مشتریان قرار گرفت . همچنین مازاد نیروی هوایی فرانسه به برزیل فروخته شد .کشورهای خریدار مدل B شامل امیرنشین ابوظبی ، آرژانتین ، برزیل ، لیبی ، گابون ، مصر ، کلمبیا ، شیلی ، پاکستان ، پرو ، زئیر و ونزوئلا می شد . از بین کشورها ، ابوظبی ، لیبی ، زئیر و گابون خواستار ارتقای آن به مدلE شدند . زیرا برای آنان ارزانتر تمام می شد .
مدل R این محصول باتغییراتی اندک تحت نام RP در اختیار پاکستان و تحت نام RZ برای آفریقای جنوبی قرار گرفت . همچنین شرکت داسو با تغییر در موتور و جایگزین کردن آن با موتور ATAR 09K-50 ، این محصول را که R-2Z نام گرفت به کشورهایی نظیر امیر نشین ابوظبی ، بلژیک ، کلمبیا ، مصر ، پاکستان ، لیبی و آفریقای جنوبی فروخت . این مدل شامل دوربین های پیشرفته VINTEN انگلیسی می شد . بلژیک بطور مستقل تغییراتی در این هواپیما اعمال کرد و امتیاز مونتاژ آن را نیز دریافت نمود .




مجوّز تولید



مونتاژ و در نهایت تولید میراژ 3 انحصاراً در اختیار کشورهای استرالیا ، بلژیک و سوییس قرار گرفت .

استرالیا

در حالیکه نیروی هوایی استرالیا در استفاده از موتورهای رولز رویس AVON ضرر زیادی دیده بود ، درخواست مونتاژ مدل E این محصول را به شرکت داسو ارائه کرد . بنابراین کارخانه مونتاژ مدل E در ملبورن توسط شرکت GAF افتتاح شد . همچنین از آن پس به بعد موتور SNECMA ATAR نیز در ملبورن تولید می شد . مدل E ساخت استرالیا ، O و سپس D نام گرفت و شامل تغییراتی در سیستم های الکتریکی و ناوبری آن می شد و افسر رادار در پشت خلبان قرار گرفت . اولین پرواز این مدل در سال 1963 اتفاق افتاد و تا زمان بازنشستگی استانداردسازی های بروی آن انجام شد .
این هواپیما سرانجام در سال 1988 از خدمت در نیروی هوایی استرالیا بازنشسته شد و نیروی هوایی پاکستان آنها را خرید .
سوییس/
در سال 1961 سوییس مدل C این محصول را از شرکت داسو خریداری کرد . این هواپیما توسط نیروی هوایی سوییس توسعه های زیادی پیدا کرد . دولت سوییس ساخت این مدل را به شرک F+Wدر شهر اِمِن ( امروزه RUAG ) واگذار کرد . این مدل که ساخت سوییس بود ، S نامیده شد و شامل ارتقاهایی در زمینه های بدنه ، بال و ارابه های فرود می شد . زیرا مدل C این محصول قادر به انجام مانورهای سریع در کشور کوهستانی سوییس نمی شد . در موردی حتی دولت سوییس مجبور شد کوهی را از جلوی باند پروازی یکی از پایگاه ها ، بردارد . زیرا موتور و سیستم آیرودینامیکی این جنگنده قادر به رساندن سریع آن به ارتفاع مناسب نبود و سریعا دچار واماندگی می شد . برای ثبات بیشتر پروازی بالک های غیر متحرکی در طرفین هواپیما ، نصب شد . همچنین فعالیت های در زمینه تقویت موتور برای بلند شدن سریع تر از باند ، صورت گرفت و سیستم CHAFF و FLARE بروی هواپیما نصب شد . رادار تامسون با رادار TARAN-18 ساخت شرکت هیوز آمریکا جایگزین شد که استفاده از موشک AIM-4 را برای میراژ مقدر می نمود . در طی جنگ سرد و تمایل سوییس به داشتن بمب هسته ای ، برنامه هایی برای ایجاد قابلیت حمل سلاح هسته ای توسط میراژ 3 S ، انجام شد . اما با هشدار فرانسه و انصراف سوییس ، این برنامه لغو گردید .
همچنین در برخی مدل ها ، مخزن عقبی هواپیما برداشته شد و راکت های نیرودهنده مدل SEPR بروی آن ها نصب شد . بطوریکه رسیدن به ارتفاع 20000 متری را برای میراژ ، آسان می نمود . اما این موتورها بسیار خطرناک و سمّی بودند . بنابراین توسعه نیافتند و همان مدل ها نیز به حالت قبل بازگشتند . اما چندی بعد دوباره این مخازن بصورت نیمه حذف شدند و غلاف شناسایی با دو دوربین در زیر آن قرار گرفت و این هواپیماها RSنامیده شدند .
در سال 1990 بهینه سازی هایی روی مدلS این هواپیماها انجام شد . از جمله اضافه کردن بالک هایی در ورودی های موتور برای افزایش زاویه حمله . امّا بالاخره در سال 1999 از خدمت بازنشسته شدند . مدل RS این جنگنده تا سال 2003 در خدمت باقی ماند . در کل 36 فروند از این مدل توسط سوییس ساخته شد .



مشتق ها


نشر(NESHER) و کفیر(KFIR)

مدل بعدی که مشتق شده از مدل میراژ 3 بود ، میراژ 5 نام گرفت . میراژ 5 که در 19 مه 1967 اولین پرواز خود را انجام داد ، نسبت به میراژ 3 ، 2 متر طولانی تر بود . سازمان جاسوسی اسرائیل(موساد) این طرح را به سرقت برد و اسرائیل هواپیمای Nesher را از روی این طرح ساخت . همچنین مدل بهبود یافته آن یعنی Kfir از روی همین نقشه ها طراحی گشت .

میلان(بادبادک)

د


الف) مدل K برای نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا که به موتور توربوجت اسپای مجهز می شد .


ب) مدل M برای نیروی دریایی فرانسه که موتوری تقویت شده داشت . همچنین قلاب برای نشستن روی ناو در پشت آن تعبیه می شد .


ج) مدل W که قرار بود از مواد ترکیبی با وزن کم با همراهی شرکت بویینگ ساخته شود . اما با مطرح شدن جنگنده اف 5 و طراحی آن توسط شرکت نورثروپ ، این مدل به ورطه فراموشی سپرده شد .



میراژ 3 V



ساخت مدل V این جنگنده توسط ناتو مطرح شد . به دستور ناتو این جنگنده می بایست قابلیت عمود پروازی را داشته باشد . اما با روی کار آمدن جنگنده هریر ، این مدل توسعه نیافت . در کل دو نمونه آزمایشی تولید شد که از 8 موتور برای بلندشدن بصورت عمودی بهره می برد .
در این لینک فیلم مربوط به پروازهای اولیه این جنگنده دیده می شود : http://www.patricksaviation.com/videos/Me262/2257/

میراژ 3 ROSE

این مدل در قالب طرح بهبود میراژ های 3 نیروی هوایی پاکستان درسال 1990 تا 1994 تولید شد . نمایشگر پیشرفته HUD همراه با سیستم های پروازی و دفاعی الکترونیکی ، کاکپیت جدید ، استفاده از RWR و MFD و رادار داپلر چند حالته از ویژگی های این مدل بود . این بهبود ها در 3 فاز توسط استرالیا انجام شد . در کل 34 فروند به این استاندارد رسیدند و گمان می رود تا اواخر سال 2010 در خدمت باشند .

کشورهای استفاده کننده از میراژ 3

کشورهایی که این جنگنده را به نوعی به خدمت گرفته اند عبارتند از :


امیر نشین ابوظبی (نامعلوم) ،

آرژانتین(در خدمت) ،

استرالیا (باز نشسته شده در سال 1988 ، 50 فروند به پاکستان فروخته شد . ) ،

بلژیک ،

برزیل (سال بازنشستگی : 2005) ،

شیلی (بازنشسته) ،

کلمبیا (در خدمت) ،

مصر(بازنشسته) ،

فرانسه (بازنشسته) ،

گابون (بصورت محدود در خدمت) ،

رژیم صهیونیستی (بازنشسته) ،

لبنان (همگی در سال 2000 به پاکستان فروخته شد) ،

لیبی (در خدمت) ،

پاکستان (در خدمت) ،

پرو (بازنشسته) ،

آفریقای جنوبی (در خدمت) ،

اسپانیا (بازنشسته شده در سال 1991 ، همگی به پاکستان فروخته شد.) ،

سوییس (بازنشسته) ،

ونزوئلا (در خدمت) و

زئیر (در خدمت).

ر سال 1968 ، داسو با همکاری سوییس کار را بر روی بروزرسانی میراژ 3 را آغاز کردند و حاصل جنگنده ای با نام میلان(به معنی بادبادک ) شد . عمده تغییرات این جنگنده در طراحی و ایجاد بالک هایی در بالای ورودی موتور بود . این بالک ها برای بهتر برخاستن و نشستن با کنترل منطقی سرعت و افزایش زاویه حمله ، طراحی شد . نوع دیگری از مدل با بالک های بزرگتر ، ASTRIX ( شخصیت محبوب کارتونی فرانسه ) نام گرفت و قابلیت حرکت به این بالک ها اضافه شد .
مدل های شناسایی میراژ 3 ، یعنی مدل R نیز مشمول این تغییرات شد و در مه 1970 به پرواز درآمد . موتور SNECMA ATAR 09K با رانش 6/70 کیلو نیوتون ، بعنوان نیرودهنده انتخاب شد . همچنین دستگاههای الکتریکی خودکار آمریکایی بروی آن ها نصب شد و لیزری قوی در جلوی هواپیما برای عکس برداری سه بعدی تعبیه گشت . این مدل ، مدل S MILAN نامیده شد .
البته مشکلاتی در این مدلها وحود داشت . برای مثال موتور بسیار پر مصرف و دید خلبان بسیار کم بود . بنابراین توسعه میلان بروی همه میراژها در سال 1972 لغو شد . اما نیروی هوایی فرانسه و سوییس هنوز اهدافی مشابه رو دنبال می کردند .

میراژ 3 NG

تغییر در مدل میراژ 3 و تولید نمونه های موفق کفیر و نشر سبب ترغیب داسو در توسعه این جنگنده شد . موتور این جنگنده بهبود زیادی پیدا کرد و تقویت شد . این مدل توسعه یافته NG نامیده شد و کاناردهایی به آن برای افزایش مانور و ثبات بیشتر ، اضافه گردید .
این مدل نسبت به مدلهای قبلی بسیار پیشرفته تر بود و آیرودینامیک عالی این مدل در واقع سبب ترغیب شرکت داسو به استفاده از کانارد در مدل های بعدی خود شد . میراژ 2000 بر مبنای آیرودینامیکی این جنگنده ساخته شد و توسعه یافت .
در این مدل از دستگاه های الکتریکی خودکار ، سیستم های هدایتی در پرواز ارتفاع پایین ، رادار با قابلیت های گوناگون و لیزر پیشرفته ، استفاده شد . این مدل در واقع نوعی اثباتگر تکنولوژی بود . زیرا علوم به روز هوانوردی و مطالعات گازی جو در ساخت این مدل تأثیر بسزایی داشتند .
پس از سال 1989 ، نیروی هوایی برزیل خواستار مجهز شدن مدل E خود به سیستم های مدرن مدل NGشد و شرکت داسو این تغییرات را در چند نمونه مدل E میراژ 3 نیروی هوایی برزیل اعمال کرد و نام EX را برای این جنگنده توسعه یافته انتخاب نمود . از جمله این تغییرات اضافه کردن قابلیت سوختگیری هوایی به این جنگنده بود . اما از این نمونه فقط یک فروند تولید شد .

در کل 1422 فروند از مدل های گوناگون میراژ 3 به علاوه میراژ 5 و 50 توسط شرکت داسو ساخته شد .
البته چندین مدل پیشنهاد شد ؛ ولی هرگز به مرحله ساخت نرسید . از جمله :


مشخصات مدل محبوب E


خدمه : 1 نفر
طول : 15 متر
فاصله دو سر بال : 8.22 متر
ارتفاع : 4.5 متر
مساحت بال : 34.85 متر مربع
وزن خالی : 7.050 کیلوگرم
بیشینه وزن برای برخاست : 13.500 کیلوگرم
نیرودهنده : یک عدد موتور توربوجت SNECMA ATAR 09 C
قابلیت ها در مدل E /
بیشینه سرعت : 2.2 ماخ
برد : 2400 کیلومتر
بیشینه ارتفاع برای پرواز : 17 هزار متر (56 هزار فوت)
بیشینه آهنگ صعود : 83.3 متر بر ثانیه
بیشینه حمل سلاح یا مخزن سوخت در هریک از بالها : 385 کیلوگرم بر متر مربع

تسلیحات قابل استفاده در مدل E

توپ : 2 عدد 30 میلی متری DEFA-552
راکت : 2 عدد مدل MATRA JL-100 یا 19 عدد مدلSNEB
موشک : 2 تیر موشک AIM-9 یا MAGIC به علاوه یک تیر ماتراR-530 و دو تیر AM-39 اگزوست (موشک هوا به دریا)
بمب : در کل 4 هزار کیلوگرم بمب توسط این جنگنده از انواع مختلف آن حمل می شود . ارتش فرانسه در سال 1991 بمب اتمی AN-52 را روی میراژ 3 ای نصب کرد .