تایپ ۵۹ یک تانک چینی است که بر اساس تانک تی-۵۴آ شوروی ساخته شد. اولین مدل این تانک در سال ۱۹۵۸ تولید و یک سال بعد وارد ارتش چین شد. تولید آن تا سال ۱۹۸۰ ادامه یافت و پس از آن نیز بهینه‌سازی‌ها و به‌روزرسانی‌های متعددی بر روی آن انجام شد به طوری که تا اوایل سده بیست‌ویکم اسکلت اصلی نیروی زرهی ارتش آزادیبخش خلق را تشکیل می‌داد و حدود ۶ هزار دستگاه از آن در سال ۲۰۰۰ در این ارتش فعال بود. تانک‌های تایپ ۶۹ و تایپ ۷۹ و تانک سبک تایپ ۶۲ نیز تانک‌های دیگری هستند که بر اساس طرح کلی تانک تایپ ۵۹ ساخته شده‌اند.

ویژگی‌ها

سلاح اصلی این تانک یک توپ ۱۰۰ میلی‌متری است (در مدل‌های متأخرتر ۱۰۵ م‌م) که معمولا ۳۴ گلوله برای آن حمل می‌ش.د. و تسلیحات ثانویه تانک شامل ۳ تیربار می‌شود؛ دو تیربار متوسط ۷٫۶۲ م‌م تایپ ۵۹تی؛ یکی بر روی برجک و دیگری هم‌محور با سلاح اصلی در کنار آن و یک تیربار سنگین ۱۲٫۷ م‌م برای دفاع هوایی.

تایپ ۵۹ در طول ده‌ها سال فعالیت خود شاهد به‌روزرسانی‌ها و بهینه‌سازی‌های متعددی بوده‌اس. از مهمترین این اصلاحات که با الهام از تکنولوژی‌های غربی و تانک‌های دیگر ساخت شوروی انجام شده شامل قابلیت جستجوی مادون قرمز، سیستم تعیین مسافت لیزری، تجهیزات دید در شب، و سیستم اطفای حریق اتوماتیک در مدل I و تعویض توپ ۱۰۰ میلی‌متری اصلی تانک با یک توپ پرقدرت‌تر ۱۰۵ میلی‌متری، تجهیزات ارتباطی جدید، و موتور پرقدرت‌تر ۵۸۰ اسب بخار در مدل II می‌شود.

تی ۵۹دی از مهمترین بهینه‌سازی‌های این تانک است که در دهه ۱۹۹۰ صورت گرفت و بسیاری از تانک‌های ارتش چین بر اساس آن اصلاح شدند. از مهمترین اصلاحات در تایپ ۵۹دی شامل قرار دادن یک زره واکنشی، یک توپ جدید، سیستم دید در شب غیر فعال، و سیستم کنترل آتش جدید و تعویض موتور با موتور ۱۲۱۵۰ال۷ بود. این تانک توسط شرکت صنایع نظامی سودان نیز با نام تانک زبیر ۲ تولید می‌شود.

زره

ضخامت زره تایپ ۵۹ در بخش های مختلف به این شرح است:

• بخش فوقانی قسمت جلو بدنه: ۹۷ م‌م
• بخش تحتانی قسمت جلو بدنه: ۹۹ م‌م
• بخش فوقانی قسمت‌های کناری بدنه: ۷۹ م‌م
• بخش تحتانی قسمت‌های کناری بدنه: ۲۰ م‌م
• عقب بدنه: ۴۶ م‌م
• کف بدنه: ۲۰ م‌م
• سقف بدنه: ۳۳ م‌م
• جلو برجک: ۲۰۳ م‌م
• بخش‌های کناری برجک: ۱۵۰ م‌م
• عقب برجک: ۶۴ م‌م
• سقف برجک: ۳۹ م‌م

کاربران

در مجموع بیش از ۹۵۰۰ دستگاه از مدل‌های مختلف این تانک ساخته شده و علاوه بر چین کشورهایی همچون پاکستان، ویتنام، آلبانی، کره شمالی، کامبوج، بنگلادش، عراق و ایران از مهمترین خریداران و یا دریافت‌کنندگان این تانک بودند. ایران بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ حدود ۳۰۰ دستگاه از این تانک را دریافت کرد و بعدها مدل بهینه‌سازی شده آن را با نام سفیر-۷۴ تولید کرد که در کنار تانک مشابه تی-۷۲زد که مدل بهینه‌سازی‌شده تی-۵۵ شوروی است همچنان در حال تولید است. در جنگ ایران و عراق چینی‌ها هر دو کشور را به تانک‌های تایپ ۵۹ مجهز کردند.

پاکستان نیز یکی از کاربران اصلی این تانک است که حدود ۱۳۰۰ دستگاه از این تانک را تا سال ۱۹۹۰ از چین خریداری کرد و به طور گسترده‌ای از آن در جنگ سال ۱۹۷۱ خود با هند استفاده کرد. در سال ۱۹۹۰ تولید تانک الضرار بر اساس بهینه‌سازی تایپ ۵۹ در مجتمع صنایع سنگین تاکسیلا آغاز شد. از جمله اصلاحات تانک پاکستانی‌ها شامل زره واکنشی، توپ ۱۲۵ میلی‌متری، سیستم کنترل آتش، سیستم تعلیق بهبودیافته و موتور پرقدرت‌تر ۷۳۰ اسب بخار می‌شود.

کره‌شمالی نیز که صدها دستگاه از این تانک را خریداری کرده بود توپ هویتزر خودکششی ۱۷۰ میلی‌متری کوکسان را با استفاده از شاسی تایپ ۵۹ طراحی کرد.

•  آلبانی - بیش از ۷۲۱ دستگاه. بیشتر آن‌ها از خدمت خارج شده و برخی در انبار هستند.
•  افغانستان - ۱۰۰
•  بنگلادش - ۳۶ تایپ ۵۹ به عنوان کمک در سال‌ها ۱۹۸۱ و ۸۲ دریافت شد. در سال ۲۰۰۱ حدود ۲۴۰ دستگاه تی-۵۴، تی-۵۵ ، تایپ ۵۹ و تایپ ۶۲ فعال بودند.^[۲] در سال ۲۰۰۳ حدود ۱۸۰ دستگاه.^[۳]و در سال‌های ۵-۲۰۰۴ حدود ۸۰ دستگاه تایپ ۵۹ و تایپ ۶۹.^[۴][۵]در سال ۲۰۱۰ حدود ۲۶۴ تایپ ۵۹ و ۳۰ تی-۵۴ در اختیار ارتش بوده که البته به نفربر زرهی و خودرو رزمی پیاده‌نظام تغییر یافته‌اند.
•  کامبوج - ۱۵۰ تی-۵۵، تایپ ۵۹ و پی‌تی-۷۶ در سال ۲۰۰۱ فعال بود.^[۶] ۵۰ تایپ ۵۹ در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ فعال بود.
•  چین - ۶ هزار تایپ ۵۹ تا سال ۲۰۰۰ و ۵ هزار تا سال ۲۰۱۰ فعال بوده‌اند.^[۷]
•  جمهوری دموکراتیک کنگو - ۲۰
•  جمهوری کنگو- ۱۵
•  ایران - ۳۰۰ تایپ ۵۹ بر اساس سفارش سال ۱۹۸۱ بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ دریافت شد. در دهه ۱۹۹۰ بهینه‌‌سازی تایپ ۵۹، تی-۵۴ و تی-۵۵‌ها به سفیر-۷۴ آغاز شد و ۲۰۰ موتور دیزلی وی-۴۶ برای این منظور بین سال‌های ۹۳ تا ۲۰۰۰ از روسیه خریداری شد. در سال ۲۰۰۰ حدود ۲۲۰ تایپ ۵۹ و در سال‌ ۲۰۱۰ حدود ۵۴۰ دستگاه از تمامی تانک‌های خانواده تی-۵۴ (تی-۵۴، تی-۵۵، تایپ ۵۹، تایپ ۶۹ و سفیر) فعال بودند.
•  سری‌لانکا - بیش از ۸۰ دستگاه
•  میانمار - بیش از ۱۶۰ دستگاه از تایپ ۵۹دی و دی۱
•  کره شمالی -۵۰۰ تایپ ۵۹ در سال ۲۰۰۰ فعال بود.بیش از ۳۵۰۰ دستگاه تی-۳۴، تی-۵۴، تی-۵۵ و تایپ ۵۹ در سال ۲۰۰۶ فعال بود.
•  پاکستان -حدود ۱۳۰۰ دستگاه تایپ ۵۹ در سال ۱۹۹۰ و حدود ۴۰۰ دستگاه تایپ ۵۹ و ۴۰۰ دستگاه مدل بهینه‌سازی‌شده بومی الضرار در سال ۲۰۱۰ فعال بود.
•  سودان - ۱۰
•  تانزانیا - ۳۰
•  ویتنام - ۳۵۰
•  زامبیا - ۲۰
•  زیمباوه - ۳۰